आमहड्तालको झलक

राष्ट्रपतिको असंवैधानिक कदमको खारेजी र नागरिक सर्वोच्चताको लागि आन्दोलनरत एकीकृत माओवादीले तेश्रो चरणको आन्दोलन अर्न्तर्गत पुष ५,६ र ७ गते गरिएको ३ दिने आमहड्तालको झलक
बुटवल रुपन्देही

बुटवलमा मशाल

सरकारले कैलालीको डुडेझारी वनको खुल्ला ठाउँमा बसेका निहत्था सुकुम्बासी जनताहरुमाथि निर्मम दमन गरी आधादर्जन सुकुम्बासीको हत्याको विरोधमा बुटवलमा आयोजना गरिएको मसाल जुलुस २०६६/०८/२०

नेपाल राष्ट्रिय दलीत मुक्ति मोर्चाको दोस्रो जिल्ला सम्मेलन, रुपन्देही

नेपाल राष्ट्रिय दलीत मुक्ति मोर्चाको दोस्रो जिल्ला सम्मेलन, रुपन्देही
२०६६/०८/२०

विद्यार्थी आन्दोलन र समाधानको उपाय

मुलुकको राजनीति सँगसँगै त्रिभुवन विश्वविद्यालय पनि शुल्क विवादको घनचक्करमा पFmसेको छ । विश्वविद्यालयले एकतर्फी रुपमा दस गुणा शुल्क वृद्धि गरेपछि विश्वविद्यालय र विद्यार्थी संगठनहरुबीच विवाद बढ्दै गएको छ । सरर्सर्ती हर्ेदा उच्च शिक्षा अध्ययनका लागि विद्यार्थीले केही शुल्क तिर्नुपर्ने त्रिविको तर्क ठीकै जस्तो लाग्छ तर बिना कुनै गृहकार्य र परामर्श गरिएको अचाक्ली शुल्क वृद्धिले त्रिविले आफ्नो आन्तरिक कमजोरीलाई ढाक्न खोजेको देखिन्छ । भ्रष्ट प्रशासनको सुधार र आवश्यकता भन्दा बढी रहेका कर्मचारी तथा शिक्षकहरु कटौती गर्नेतर्फभने त्रिवि मौन छ तर शुल्क वृद्धि गर्ने मामिलामा भने कहीँ नभएको जात्रा हाँडिगाउँमा भनेझैं एकैचोटि दश गुणा बढाउँछ । शुल्कवृद्धिको विरोधपत्र बुझाउन गएका विद्यार्थीसँग त्रिविकै तर्कमा लोलो मिलाउँदै त्रिविका कुलपति तथा प्रधानमन्त्री माधव कुमार नेपालले उच्च शिक्षा अध्ययन गर्न केही शुल्क त तिर्नेपर्ने जीकिर गरेका छन् । यतिसम्म त ठीकै हो तर एक्काशी गरिएको दस गुणा शुल्क वृद्धि कत्तिको वैज्ञानिक र स्वीकार्य हुनसक्छ -

उच्च शिक्षा अध्ययनका लागि आम नेपाली नागरिकसँग प्रत्यक्ष सरोकार राख्ने सबैभन्दा पुरानो र ठूलो विश्वविद्यालय त्रिभुवन विश्वविद्यालय नेपालको राज्यसत्ता जस्तै नोकरशाही भएकोले यसलाई आत्मनिर्भर, स्वायत्त र लोकतान्त्रिक बनाउनु पर्ने आवश्यकता खड्किसकेको छ । तर त्रिविलाई यस दिशामा डोर्‍याउन त्यत्ति सजिलो भने अवश्य नै छैन । यद्यपी त्रिवि तथा यसका आंगिक क्याम्पसहरुसँग भएको अथाह भौतिक सम्पत्तिको व्यवसायिक रुपमा उपयोग गरी आर्थिक रुपले त्रिविलाई सबल बनाउन नसकिने भने होइन । यसका लागि खाँचो छ त केवल दह्रो सोच र आत्मविश्वासको । त्रिविमा भएका र हुनेगरेका जुनसुकै निर्ण्र्ाागर्दा पनि नोकरशाही पाराले गरिन्छ । दर्ीघकालीन निर्ण्र्ाालिनुपर्ूव विद्यार्थी प्रतिनिधि लगायत अन्य सरोकारवालाहरुसँग अर्न्तक्रिया र बहस गर्ने संस्कार विकास भएकै छैन । सबैपक्षहरुसँग छलफल गरी वैज्ञानिक तरिकाले निर्ण्र्ाागरिएको भए त्रिविका निर्ण्र्ाारु लागू गर्न सजिलो मात्र हुने थिएन, परन्तु यसबाट सौहार्दपर्ूण्ा शैक्षिक वातावरणको निर्माणमा पनि सहयोग पुग्ने थियो । र त्रिविको शैक्षिक अवस्था आजको जस्तो लथालिङ्ग हुने पनि थिएन ।

सरकारी क्याम्पस र विश्वविद्यालयस्तरका विद्यार्थीहरुबाट सालाखाला मासिक रु. ५०/६० रुपैंया शुल्क उठाएर विश्व विद्यालय चल्ने अवस्था त छैन नै तर अन्तर्रर्ााट्रय मापदण्ड विपरीत कयौँ गुणा शुल्क वृद्धिका लागि त्रिवि प्रशासनले एकलौटी रुपमा गरेको निर्ण्र्ााअलोकतान्त्रिक मात्र छैन, किन्तु यो शैक्षिक माफियाहरुको दबाबबाट समेत अभ्रि्ररित देखिन्छ । त्रिविले विश्वविद्यालयको अल्पकालीन र दर्ीघकालीन योजना अनुरुप सबैसँग सहमति र सहकार्य गर्दै आर्थिक सबलिकरणको मार्ग अपनाउनु नै सबैभन्दा उत्तम विकल्प हो । अल्पकालीन योजना अर्न्तर्गत र्सवप्रथम त त्रिविले आफ्नो भ्रष्ट र नोकरशाही प्रशासन संयन्त्रको पर्ुनसंरचना गर्नुपर्छ । र विद्यार्थी संगठनहरुले पनि त्रिविको आर्थिक सबलिकरणको वैकल्पिक खाकासहित न्यायोचित शुल्क प्रस्ताव गर्नुपर्छ जसका लागि त्रिवि प्रशासनले आन्दोलनरत विद्यार्थी संगठन लगायत सरोकारवालाहरुसँग लोकतान्त्रिक शैलीमा संवाद र सहमतिबाट शुल्क लगायतका सम्पर्ूण्ा समस्याहरुलाई प्याकेजमा हल गर्ने आँट प्रस्तुत गर्नुपर्छ । त्यसैगरी दर्ीघकालीन योजना अर्न्तर्गत त्रिविलाई आर्थिक, भौतिक तथा शैक्षिक रुपले समेत सबल र सक्षम बनाउन विश्वविद्यालयको अधिनमा रहेका भौतिक सम्पत्तिहरुको व्यवसायिक प्रयोग गर्नेतर्फतुरुन्त गृहकार्य सुरु गर्नुपर्ने देखिन्छ ।

मनिकर कार्की 'निवर्तमान'

विचित्रको सरकार र मन्त्रीहरु ...

हुनत यो सरकार नै विचित्रको छ । विचित्रको सरकारमा विराजमान मन्त्रीहरुबाट बेलाबेलामा विचित्रको आचरण र व्यवहार पर््रदर्शन हुनु अनौठो राजनीतिक संस्कार भएको देशमा नौलो कुरा भने होइन । आफ्नो पदको शान र रवाफ देखाउने क्रममा र्सवप्रथम कृषि राज्यमन्त्री करिमा बेगमले आफ्नो जिल्ला भ्रमण गर्नेक्रममा पुरानो गाडी उपलब्ध गराएको भन्दै पर्सर्ााजल्लाका प्र.जि.अ.लाई गालामा चड्कन हानिन् । निरीह सरकारले गठबन्धन धरापमा पर्ने डरले राज्यमन्त्रीलाई कारबाही गर्न सकेन । त्यसैगरी सिंगापुर गएर विश्वकै महंगो होटलमा विलासीपर्ूवक बसेर विश्वकै महंगो कार भाडामा लिएर सयर गर्दै हिंडेकी उपप्रधानमन्त्री सुजाता कोइरालाले अहिले मध्यपश्चिम नेपालको भ्रमणका क्रममा बाँकेको कोहलपुरमा हेलिकोप्टर रोकी कोहलपुर अस्पतालका विरामीहरुलाई फलफूल बाँडिन् । उनले ६ सयको फलफूल बाँड्न एक घन्टाभन्दा बढी समयसम्मको लागि हेलिकोप्टरलाई कुर्राईन् विनाकारण हेलिकोप्टर बस्दा थप लाखौं रुपैयाको आर्थिक भार परेको छ मुलुकलाई । व्यक्तिगत रवाफ र ठाँटको लागि मुलुकको ढुकुटी रित्याउने क्रममा उनी नम्बर वान देखिइन् । उनको यो बहुलठ्ठी पर्ूण्ा कदम आफ्नै पार्टर्ीीत्र पनि आलोच्य भयो । अनौठो कार्य गर्ने शिलशिलालाई निरन्तरता दिंदै शासकीय स्वरुप निर्धारण समितिको बैठकले गरेको निर्ण्र्ाा्रति खोसेर च्यात्नखोजे ऊर्जामन्त्री प्रकाशशरण महतले । उनको यो दादागिरीले उनको अधर्ेर्ैयता र असहनशीलता मात्र झल्केन परन्तु उनी आफूअनुकुलको निर्ण्र्ााहुन सकेन भने कतिसम्म निकृष्ट व्यवहार पर््रदर्शन गर्छन् भन्ने पनि उजागर भएको छ । आखिर विचित्रको गठबन्धनमा गएकाहरुले गर्ने काम यस्तैयस्तै नै त रहेछ .... आखिर सबै लुट्न गएका न हुन् .....