फेसबुकमा रल्लि“दै गर्दा एकजना मित्रले टिप्पणी गरे, ‘तपाईं किन प्रचण्डको गुनगान गाएर लेख्नुहुन्छ ?’ प्रतिउत्तरमा मैले भनें, ‘मैले प्रचण्डको गुनगान गाएको होइन किन्तु प्रचण्ड अहिलेको समकालीन राजनीतिको केन्द्रमा छन् र हरेक विषयवस्तुको समाधान उनीबाट नै निसृत हुने यथार्थलाई मैले स्वीकार गरेको मात्र हो ।’ तर, मेरो उत्तरबाट ती मित्र कुनै पनि हालतमा सन्तुष्ट भएनन् र हुने कुरा पनि थिएन । किनकि उनले प्रचण्डप्रति आलोचनाको चाङ नै खडा गरेका थिए । उनले मलाई प्रचण्डको ‘चाकडी’ नै गरेको आरोप लगाए । यद्यपि उनको निश्कर्ष थियो, ‘नेपालमा पनि ह्युगो चाभेजजस्तो नेताको आवश्यकता छ, र अहिले नेपाली राजनीतिमा त्यस्तो व्यक्ति देखा परेको छैन ।’
आजको प्रसङ्गको उठान मैले तिनै फेसबुके मित्रको टिप्पणीबाट सुरु गर्ने जमर्को गरेको छु । निश्चय पनि ती मित्रले भनेझैं नेपालको प्रगति र समृद्धिको लागि ह्युगो चाभेजजस्ता चामत्कारिक व्यक्तिको जरुरी छ भन्ने कुरामा मेरो कुनै प्रकारको विमति छैन । तर, ती मित्रको प्रचण्डप्रतिको तीव्र आक्रोश र आलोचनामा भने मेरो सहमति हुन सक्तैन । ती मित्रले यो आलेख फेरिपनि पढेभने उनले मलाई प्रचण्डको ‘पिछलग्गु’ नै भन्न पनि सक्छन् । तर, यथार्थमा प्रचण्ड जति नै आलोचित र जर्बजस्त रुपमा नरुचाइएको व्यक्ति भएपनि अहिलेको समकालीन नेपाली राजनीतिमा उनी नै एकमात्र केन्द्रीय पात्र हुन् भन्दा फरक पर्दैन । आखिर अहिलेको नेपालको राजनीति तिनै प्रचण्ड वरिपरी घुमिरहेको छ । चाहेर पनि र नचाहेरै पनि यो आजको यथार्थ हो । आ“प खान रुचाउनेले आ“पको बोटको अस्तित्व स्वीकार गर्नुपर्छ कि पर्दैन ?
प्रगतिशील लेखक एवं साहित्यकार खगेन्द्र संग्रौलाले एउटा सार्वजनिक कार्यक्रममा प्रचण्डको टिप्पणी गर्दै भनेका थिए, ‘मलाई सबभन्दा मन नपर्ने व्यक्ति पनि प्रचण्ड हुन् र सबैभन्दा मनपर्ने पनि उनी नै हुन् ।’ हो, अहिलेको समकालीन नेपाली राजनीतिमा प्रचण्ड मन नपरे पनि मन पार्नुपर्ने पात्रको रुपमा उदाएका छन् । वास्तवमा संविधानसभाको निर्वाचनबाट ठूलो शक्तिको रुपमा उदाएको एकीकृत माओवादी र त्यसका अध्यक्ष प्रचण्ड समकालीन राजनीतिमा एउटा चामत्कारिक व्यक्तित्व भने पक्कै पनि हो । माओवादी शान्तिप्रक्रियामा आएदेखि अहिलेसम्मको प्रचण्डको भूमिका कतिपय अवस्थामा आलोचनात्मक देखिए तापनि ‘मेनस्ट्रिम पोलिटिक्स’ उनीद्वारा नै निर्दिष्ट भएको हामी पाउ“छौं । यो समकालीन नेपालको धरातलीय यथार्थ हो ।
राष्ट्रिय राजनीतिमा देखिएको अनेक खाले उल्झनदेखि अन्तर्राष्ट्रिय कुटनीति र छिमेकी मुलुकहरुस“ग गरिने कुटनीतिक वार्ता र छलफलमा उनले मिलाएको सन्तुलन र हरेक जटिल विषयवस्तुमा सहज विकल्प प्रस्तुत गर्न सक्ने खुबीकै कारण राजनीतिमा प्रचण्डको केन्द्रीय भूमिका बढेर गएको हो । त्यसो त अन्य देशमा मुलुकको नेतृत्वलाई हरेक प्राविधिक र राजनीतिक विषयवस्तुहरुमा सहि सूचना दिने र उनको कुटनीतिक भ्रमणमा सहयोग गर्ने विषयविज्ञ सम्मिलित प्राविधिक टोलीहरु नै हुन्छन्, जसले हरेक विषयवस्तुको व्याख्या र उपयुक्त प्राविधिक र वैचारिक सोलुसन प्रस्तुत गर्दछन् । तर, प्रचण्डलाई त्यस प्रकारको सहयोग गर्ने कुनै टिम छैन । उनले राष्ट्रिय राजनीति र अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रस“ग गर्नुपर्ने कुटनीतिक बहस र छलफलमा केही सीमित प्राविधिक विषयवस्तुहरुमा बाहेक आफैंले त्यसको सोलुसन तयार गर्नुपर्ने परिस्थिति छ ।
यस्तो अवस्थामा पनि उनले जसरी राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय मुद्दाहरुमा सन्तुलन मिलाइरहेका छन्, त्यो उनमा भएको नेतृत्वदायी भूमिकाको परिचायक नै हो । शायद, समकालीन राजनीतिज्ञहरुमा यस प्रकारको क्षमता कम भएरै उनलाई अन्तर्राष्ट्रिय जगतलेसमेत उच्च महत्व दिएको हुनुपर्छ । नत्र नेपालमा धेरै लेखापढा र योग्य राजनीतिज्ञहरु पनि होलान् । तर किन प्रचण्ड नै सबैको नजरमा पर्न गए त ? आखिर चीन, भारत, युरोपियन युनियनलगायतले नेपालको राजनीतिको केन्द्रमा प्रचण्डलाई राख्नुपर्ने कुनै दरकार थिएन । त्यसका लागि प्रचण्डले ‘मलाई महत्व दिनू’ भनेर कतै बिन्तीपत्र पनि हालेका होइनन् होला । त्यसकारण आम रुपमा प्रचण्ड सहज र सरल तरिकाले टिप्पणी गरिने पात्र होइनन् भन्ने बुझ्नुपर्छ । उनको ‘असमाञ्जस्य’ झैं लाग्ने बोलीकै आधारमा प्रचण्डको न्यून मूल्याङ्कन गर्नु इतिहास र यथार्थप्रतिको बिब्ल्या“टो बुझाई हुनेछ ।
एउटा कुरा के सा“चो हो भने उच्च र सभ्य राजनीतिक संस्कारको विकास हुन नसकेको हाम्रो जस्तो मुलुकका राजनीतिज्ञहरुले अरुको क्षमता अस्वीकार गर्नु कुनै नौलो कुरा भने होइन । फेरि प्रतिस्पर्धाको राजनीतिमा अन्य दलका नेताहरुलाई प्रतिस्पर्धीको बखान गर्दै हिंड्न पनि सफ्ठेरो हु“दैन । त्यसैले सकेसम्म प्रचण्डलाई खुइल्याउ“दा नै आफ्नो भविष्य देख्नेहरुले प्रचण्डलाई अनेक प्रकारका लाञ्छना लगाउने गरिरहेका छन् । प्रचण्डका कतिपय कार्यशैली र निर्णयहरु गलत होलान् । जहा“सम्म उनको जीवनशैली र व्यवाहारको प्रश्न छ, त्यहा“नेर उनी भड्किला पनि देखिन सक्छन् । जनवादी संस्कृति निर्माणको दिशामा प्रचण्डले जुन प्रकारको रचनात्मक भूमिका निर्वाह गनुपथ्र्यो त्यो उनबाट हुन सकेन ।
आखिर इरानका निवर्तमान राष्ट्रपति मुहम्मद अहमदिनेजाद राष्ट्रपति भएर पनि सामान्य कारमा यात्रा गर्थे, जहिल्यै पनि इकोनोमी क्लासको जहाजबाट यात्रा गर्ने गर्थे भने सामान्य रेल चढेर घर फर्कन्थे । अनि घरमै बनाएको रोटी खाजा खान्थे । आखिर सर्वहारा वर्गको पार्टीका अध्यक्षले पनि त्यस किसिमको व्यवहार प्रदर्शन गरेका भए राम्रो हुनेथियो । कतिपय अवस्थामा प्रचण्डलाई त्यसप्रकारको व्यवहार प्रदर्शन गर्न असहजिलो पनि भएको होला । फेरि त्यसैका आधारमा उनले राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय रुपमा लिएका पहलकदमी र राष्ट्रिय राजनीतिमा खेलेको केन्द्रीय भूमिकालाई नजरअन्दाज गर्नु पक्कै पनि बुद्धिमतापूर्ण हु“दैन । ठीक हो, कतिपय अवस्थामा उनी चा“डै भावुक बनेर कुराहरुलाई गोप्य राख्न सक्दैनन्, त्यो उनको कमजोरी पनि होला । तर, त्यसैलाई आधार बनाएर प्रचण्डलाई कुरा फेरिरहने व्यक्तिको रुपमा चित्रित गरिने प्रयास सही होइन ।
त्यसो त अहिलेको समकालीन नेपालमा प्रचण्ड आफैंमा एउटा अज्ञात र रहस्यमय नेतृत्वको मानक बनिसकेको छ । आखिर किन सबै विपक्षीहरु प्रचण्डकै पछि दौडिरहेका छन् ? उनीहरु किन प्रचण्डलाई पंगु बनाउने ध्याउन्नमा लागिरहेका छन् ? के प्रचण्डबाट नेपाली जनताले आशा गर्नु नै गलत हो ? के अहिलेको राजनीतिमा प्रचण्डको भूमिका छैन ? हिंसात्मक जनयुद्धमा हेलिएको एउटा विद्रोही शक्तिलाई शान्तिपूर्ण राजनीतिमा ल्याउने दिशामा प्रचण्डको योगदान छैन ? नेपालका लागि यो द्वन्द्वको सहज रुपान्तरण होइन ? यदि हो भने किन प्रचण्डको विरुद्ध भ्रामक प्रचार गरिंदैछ ? यी सबै प्रश्नहरुभित्र कतै अहिलेको परिवर्तनको प्रवाहलाई अन्यत्रै मोडेर आफ्नो पुरानो लुटको स्वर्गमा फर्कने कुत्सीत मनशाय त अभिव्यक्त भएको होइन भन्ने आशंकाले घर गर्नु कुनै नौलो कुरा होइन ।
खासमा त्यही कुत्सीत मनशायकै कारण प्रचण्डको व्यक्तित्वको ‘ब्याड माउथिङ्ग’ भइरहेको छ । वास्तवमा प्रचण्ड सारा विश्वले स्वीकारेको व्यक्तित्व हो । प्रचण्ड आफैंमा एउटा आन्दोलन र उद्वेग हो, जसमा परिवर्तनको नेतृत्व अन्तरनिहित भएको छ । अहिलेको जटिल राजनीतिक संक्रमणमा गिरिजा प्रसाद कोइरालापछिको नेतृत्वदायी भूमिका निर्वाह गर्न सक्ने क्षमता भएको व्यक्तित्व प्रचण्ड नै हो । त्यसकारण प्रचण्डको व्यक्तित्वको उचित ढंगबाट ‘बजार व्यवस्थापन’ हुन सकेमा मात्र मुलुकको भलो हुनेछ ।
प्रचण्डलाई नानाथरी संज्ञाले सम्बोधन गरे पनि उनको विशेषता भनेको उनको जुझारुपन र उनीबाट बेलाबखत प्रवाहित हुने विचार नै मुख्य कुरा हो । यो अहिलेको वास्तविकता हो । तर, त्यही तीतो यथार्थलाई पर्दाहाल्ने काम यहा“ भइरहेको छ । त्यसो त प्रचण्ड आफैंमा गतिशील व्यक्तित्व हो र उनीस“ग हरेक समस्याका विकल्पहरु छन् । शायद धेरैभन्दा धेरै विकल्पहरु प्रस्तुत गर्दा नै उनी सबैको नजरमा ‘कुरा फेर्ने’ व्यक्तिको रुपमा जबर्जस्त चिनाइएका हुन् । तर, वास्तवमा उनले कुरा फेरेको नभई नया“ नया“ विकल्प प्रस्तुत गरेका मात्र हुन् । आखिर पुच्छर पनि त हिंड्ने गोरुकै निमोठिन्छ नि । शायद प्रचण्डप्रतिको आलोचना पनि त्यही हुन सक्छ ।
प्रचण्डले हालसालैको चीन र भारत भ्रमणका क्रममा आर्थिक विकासको मोडल र नेपालको विकासका लागि त्रिदेशीय सहकार्यको जुन कुरा गरेका छन्, नेपालको इतिहासमा कुनैपनि राजनीतिज्ञले त्यसरी नेपालको बृहत्तर हितलाई ध्यानमा राखेर कुरा गर्ने आ“ट गरेको सम्झना छैन । अहिलेको समकालीन नेपाली राजनीतिका केन्द्रीय पात्र हुन् प्रचण्ड । यदि अहिलेकै मौजुदा अवस्थालाई आधार मानेर मुलुकमा परिवर्तन हुन्छ भन्ने विश्वास गर्ने हो भने त्यो प्रचण्डकै नेतृत्वमा संभव छ । मौजुदा अवस्थामा नेपाली ‘ह्युगो चाभेज’को खोजी हुन्छ भने त्यो प्रचण्ड मै संभव देखिन्छ । यदि विश्वास नै नगर्ने हो भने त कसको के नै लाग्छ र । ती फेसबुके मित्रले यो आलेख पढ्दा फेरि पनि मलाई प्रचण्डको ‘चम्चागिरी’ गरेकै आरोप लगाउलान् । अब बोल्नेको मुखै थुन्न त कहा“ सकिन्छ र ?
मनिकर कार्की ‘निवर्तमान’
manikar.nibartaman@gmail.com
आजको प्रसङ्गको उठान मैले तिनै फेसबुके मित्रको टिप्पणीबाट सुरु गर्ने जमर्को गरेको छु । निश्चय पनि ती मित्रले भनेझैं नेपालको प्रगति र समृद्धिको लागि ह्युगो चाभेजजस्ता चामत्कारिक व्यक्तिको जरुरी छ भन्ने कुरामा मेरो कुनै प्रकारको विमति छैन । तर, ती मित्रको प्रचण्डप्रतिको तीव्र आक्रोश र आलोचनामा भने मेरो सहमति हुन सक्तैन । ती मित्रले यो आलेख फेरिपनि पढेभने उनले मलाई प्रचण्डको ‘पिछलग्गु’ नै भन्न पनि सक्छन् । तर, यथार्थमा प्रचण्ड जति नै आलोचित र जर्बजस्त रुपमा नरुचाइएको व्यक्ति भएपनि अहिलेको समकालीन नेपाली राजनीतिमा उनी नै एकमात्र केन्द्रीय पात्र हुन् भन्दा फरक पर्दैन । आखिर अहिलेको नेपालको राजनीति तिनै प्रचण्ड वरिपरी घुमिरहेको छ । चाहेर पनि र नचाहेरै पनि यो आजको यथार्थ हो । आ“प खान रुचाउनेले आ“पको बोटको अस्तित्व स्वीकार गर्नुपर्छ कि पर्दैन ?
प्रगतिशील लेखक एवं साहित्यकार खगेन्द्र संग्रौलाले एउटा सार्वजनिक कार्यक्रममा प्रचण्डको टिप्पणी गर्दै भनेका थिए, ‘मलाई सबभन्दा मन नपर्ने व्यक्ति पनि प्रचण्ड हुन् र सबैभन्दा मनपर्ने पनि उनी नै हुन् ।’ हो, अहिलेको समकालीन नेपाली राजनीतिमा प्रचण्ड मन नपरे पनि मन पार्नुपर्ने पात्रको रुपमा उदाएका छन् । वास्तवमा संविधानसभाको निर्वाचनबाट ठूलो शक्तिको रुपमा उदाएको एकीकृत माओवादी र त्यसका अध्यक्ष प्रचण्ड समकालीन राजनीतिमा एउटा चामत्कारिक व्यक्तित्व भने पक्कै पनि हो । माओवादी शान्तिप्रक्रियामा आएदेखि अहिलेसम्मको प्रचण्डको भूमिका कतिपय अवस्थामा आलोचनात्मक देखिए तापनि ‘मेनस्ट्रिम पोलिटिक्स’ उनीद्वारा नै निर्दिष्ट भएको हामी पाउ“छौं । यो समकालीन नेपालको धरातलीय यथार्थ हो ।
राष्ट्रिय राजनीतिमा देखिएको अनेक खाले उल्झनदेखि अन्तर्राष्ट्रिय कुटनीति र छिमेकी मुलुकहरुस“ग गरिने कुटनीतिक वार्ता र छलफलमा उनले मिलाएको सन्तुलन र हरेक जटिल विषयवस्तुमा सहज विकल्प प्रस्तुत गर्न सक्ने खुबीकै कारण राजनीतिमा प्रचण्डको केन्द्रीय भूमिका बढेर गएको हो । त्यसो त अन्य देशमा मुलुकको नेतृत्वलाई हरेक प्राविधिक र राजनीतिक विषयवस्तुहरुमा सहि सूचना दिने र उनको कुटनीतिक भ्रमणमा सहयोग गर्ने विषयविज्ञ सम्मिलित प्राविधिक टोलीहरु नै हुन्छन्, जसले हरेक विषयवस्तुको व्याख्या र उपयुक्त प्राविधिक र वैचारिक सोलुसन प्रस्तुत गर्दछन् । तर, प्रचण्डलाई त्यस प्रकारको सहयोग गर्ने कुनै टिम छैन । उनले राष्ट्रिय राजनीति र अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रस“ग गर्नुपर्ने कुटनीतिक बहस र छलफलमा केही सीमित प्राविधिक विषयवस्तुहरुमा बाहेक आफैंले त्यसको सोलुसन तयार गर्नुपर्ने परिस्थिति छ ।
यस्तो अवस्थामा पनि उनले जसरी राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय मुद्दाहरुमा सन्तुलन मिलाइरहेका छन्, त्यो उनमा भएको नेतृत्वदायी भूमिकाको परिचायक नै हो । शायद, समकालीन राजनीतिज्ञहरुमा यस प्रकारको क्षमता कम भएरै उनलाई अन्तर्राष्ट्रिय जगतलेसमेत उच्च महत्व दिएको हुनुपर्छ । नत्र नेपालमा धेरै लेखापढा र योग्य राजनीतिज्ञहरु पनि होलान् । तर किन प्रचण्ड नै सबैको नजरमा पर्न गए त ? आखिर चीन, भारत, युरोपियन युनियनलगायतले नेपालको राजनीतिको केन्द्रमा प्रचण्डलाई राख्नुपर्ने कुनै दरकार थिएन । त्यसका लागि प्रचण्डले ‘मलाई महत्व दिनू’ भनेर कतै बिन्तीपत्र पनि हालेका होइनन् होला । त्यसकारण आम रुपमा प्रचण्ड सहज र सरल तरिकाले टिप्पणी गरिने पात्र होइनन् भन्ने बुझ्नुपर्छ । उनको ‘असमाञ्जस्य’ झैं लाग्ने बोलीकै आधारमा प्रचण्डको न्यून मूल्याङ्कन गर्नु इतिहास र यथार्थप्रतिको बिब्ल्या“टो बुझाई हुनेछ ।
एउटा कुरा के सा“चो हो भने उच्च र सभ्य राजनीतिक संस्कारको विकास हुन नसकेको हाम्रो जस्तो मुलुकका राजनीतिज्ञहरुले अरुको क्षमता अस्वीकार गर्नु कुनै नौलो कुरा भने होइन । फेरि प्रतिस्पर्धाको राजनीतिमा अन्य दलका नेताहरुलाई प्रतिस्पर्धीको बखान गर्दै हिंड्न पनि सफ्ठेरो हु“दैन । त्यसैले सकेसम्म प्रचण्डलाई खुइल्याउ“दा नै आफ्नो भविष्य देख्नेहरुले प्रचण्डलाई अनेक प्रकारका लाञ्छना लगाउने गरिरहेका छन् । प्रचण्डका कतिपय कार्यशैली र निर्णयहरु गलत होलान् । जहा“सम्म उनको जीवनशैली र व्यवाहारको प्रश्न छ, त्यहा“नेर उनी भड्किला पनि देखिन सक्छन् । जनवादी संस्कृति निर्माणको दिशामा प्रचण्डले जुन प्रकारको रचनात्मक भूमिका निर्वाह गनुपथ्र्यो त्यो उनबाट हुन सकेन ।
आखिर इरानका निवर्तमान राष्ट्रपति मुहम्मद अहमदिनेजाद राष्ट्रपति भएर पनि सामान्य कारमा यात्रा गर्थे, जहिल्यै पनि इकोनोमी क्लासको जहाजबाट यात्रा गर्ने गर्थे भने सामान्य रेल चढेर घर फर्कन्थे । अनि घरमै बनाएको रोटी खाजा खान्थे । आखिर सर्वहारा वर्गको पार्टीका अध्यक्षले पनि त्यस किसिमको व्यवहार प्रदर्शन गरेका भए राम्रो हुनेथियो । कतिपय अवस्थामा प्रचण्डलाई त्यसप्रकारको व्यवहार प्रदर्शन गर्न असहजिलो पनि भएको होला । फेरि त्यसैका आधारमा उनले राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय रुपमा लिएका पहलकदमी र राष्ट्रिय राजनीतिमा खेलेको केन्द्रीय भूमिकालाई नजरअन्दाज गर्नु पक्कै पनि बुद्धिमतापूर्ण हु“दैन । ठीक हो, कतिपय अवस्थामा उनी चा“डै भावुक बनेर कुराहरुलाई गोप्य राख्न सक्दैनन्, त्यो उनको कमजोरी पनि होला । तर, त्यसैलाई आधार बनाएर प्रचण्डलाई कुरा फेरिरहने व्यक्तिको रुपमा चित्रित गरिने प्रयास सही होइन ।
त्यसो त अहिलेको समकालीन नेपालमा प्रचण्ड आफैंमा एउटा अज्ञात र रहस्यमय नेतृत्वको मानक बनिसकेको छ । आखिर किन सबै विपक्षीहरु प्रचण्डकै पछि दौडिरहेका छन् ? उनीहरु किन प्रचण्डलाई पंगु बनाउने ध्याउन्नमा लागिरहेका छन् ? के प्रचण्डबाट नेपाली जनताले आशा गर्नु नै गलत हो ? के अहिलेको राजनीतिमा प्रचण्डको भूमिका छैन ? हिंसात्मक जनयुद्धमा हेलिएको एउटा विद्रोही शक्तिलाई शान्तिपूर्ण राजनीतिमा ल्याउने दिशामा प्रचण्डको योगदान छैन ? नेपालका लागि यो द्वन्द्वको सहज रुपान्तरण होइन ? यदि हो भने किन प्रचण्डको विरुद्ध भ्रामक प्रचार गरिंदैछ ? यी सबै प्रश्नहरुभित्र कतै अहिलेको परिवर्तनको प्रवाहलाई अन्यत्रै मोडेर आफ्नो पुरानो लुटको स्वर्गमा फर्कने कुत्सीत मनशाय त अभिव्यक्त भएको होइन भन्ने आशंकाले घर गर्नु कुनै नौलो कुरा होइन ।
खासमा त्यही कुत्सीत मनशायकै कारण प्रचण्डको व्यक्तित्वको ‘ब्याड माउथिङ्ग’ भइरहेको छ । वास्तवमा प्रचण्ड सारा विश्वले स्वीकारेको व्यक्तित्व हो । प्रचण्ड आफैंमा एउटा आन्दोलन र उद्वेग हो, जसमा परिवर्तनको नेतृत्व अन्तरनिहित भएको छ । अहिलेको जटिल राजनीतिक संक्रमणमा गिरिजा प्रसाद कोइरालापछिको नेतृत्वदायी भूमिका निर्वाह गर्न सक्ने क्षमता भएको व्यक्तित्व प्रचण्ड नै हो । त्यसकारण प्रचण्डको व्यक्तित्वको उचित ढंगबाट ‘बजार व्यवस्थापन’ हुन सकेमा मात्र मुलुकको भलो हुनेछ ।
प्रचण्डलाई नानाथरी संज्ञाले सम्बोधन गरे पनि उनको विशेषता भनेको उनको जुझारुपन र उनीबाट बेलाबखत प्रवाहित हुने विचार नै मुख्य कुरा हो । यो अहिलेको वास्तविकता हो । तर, त्यही तीतो यथार्थलाई पर्दाहाल्ने काम यहा“ भइरहेको छ । त्यसो त प्रचण्ड आफैंमा गतिशील व्यक्तित्व हो र उनीस“ग हरेक समस्याका विकल्पहरु छन् । शायद धेरैभन्दा धेरै विकल्पहरु प्रस्तुत गर्दा नै उनी सबैको नजरमा ‘कुरा फेर्ने’ व्यक्तिको रुपमा जबर्जस्त चिनाइएका हुन् । तर, वास्तवमा उनले कुरा फेरेको नभई नया“ नया“ विकल्प प्रस्तुत गरेका मात्र हुन् । आखिर पुच्छर पनि त हिंड्ने गोरुकै निमोठिन्छ नि । शायद प्रचण्डप्रतिको आलोचना पनि त्यही हुन सक्छ ।
प्रचण्डले हालसालैको चीन र भारत भ्रमणका क्रममा आर्थिक विकासको मोडल र नेपालको विकासका लागि त्रिदेशीय सहकार्यको जुन कुरा गरेका छन्, नेपालको इतिहासमा कुनैपनि राजनीतिज्ञले त्यसरी नेपालको बृहत्तर हितलाई ध्यानमा राखेर कुरा गर्ने आ“ट गरेको सम्झना छैन । अहिलेको समकालीन नेपाली राजनीतिका केन्द्रीय पात्र हुन् प्रचण्ड । यदि अहिलेकै मौजुदा अवस्थालाई आधार मानेर मुलुकमा परिवर्तन हुन्छ भन्ने विश्वास गर्ने हो भने त्यो प्रचण्डकै नेतृत्वमा संभव छ । मौजुदा अवस्थामा नेपाली ‘ह्युगो चाभेज’को खोजी हुन्छ भने त्यो प्रचण्ड मै संभव देखिन्छ । यदि विश्वास नै नगर्ने हो भने त कसको के नै लाग्छ र । ती फेसबुके मित्रले यो आलेख पढ्दा फेरि पनि मलाई प्रचण्डको ‘चम्चागिरी’ गरेकै आरोप लगाउलान् । अब बोल्नेको मुखै थुन्न त कहा“ सकिन्छ र ?
मनिकर कार्की ‘निवर्तमान’
manikar.nibartaman@gmail.com
No comments:
Post a Comment